Επική σελίδα του έθνους αλλά και όνειδος των πολιτικών μας ταγών

Η ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ ΔΙΣΤΟΜΟΥ 

Ο γενναίος νομικός Γιάννης Σταμούλης

Οι συμπατριώτες μας που εκείνο το πρωινό του Ιουνίου του 1944 έγιναν, στο Δίστομο,  εύκολη λεία στις διαθέσεις των κατακτητών ζητούν με εκκωφαντικές κραυγές που ακουμούν την εθνική συνείδηση του καθενός από εμάς, δικαίωση. Μαζί με το Βοιωτικό θέατρο του αίματος όμως φαίνεται σε αυτήν την χώρα να ενυπάρχει και το Θέατρο του παραλόγου. Πέρασαν 67 χρόνια από την άνανδρη σφαγή και με λύπη διαπιστώνουμε όλοι πως αν δεν υπήρχε ο αείμνηστος γενναίος δικηγόρος Γιάννης Σταμούλης να ανακινήσει πριν 16 χρόνια, από μια τρέλλα είπαν μερικοί, το θέμα και η άξια συνεχίστρια του η Κέλυ Σταμούλη

Η Κέλλυ Σταμούλη που συνεχίζει τον τιτάνιο αγώνα

να πιάσει το κουβάρι από εκεί που τ' άφησε ο πατέρας της, κανένας υπουργός και καμιά κυβέρνηση  δεν θα αξίωνε να κλείσει τιμητικά όπως αρμόζει στο ηρωικό Ελληνικό αίμα του Διστόμου, τους λογαριασμούς με την ιστορία. Και τώρα φτάσαμε, επιτέλους, στην διατύπωση της πρόθεσης να προσφύγουμε στη Χάγη. Οχι γιατί φιλοτιμήθηκε ο Παπανδρέου - είχε άλλωστε, αν το ένιωθε, την ευκαιρία να φιλοτιμηθεί νωρίτερα. Αλλά διότι θυσίες σαν κι αυτή του Διστόμου συνιστούν την απάντηση στο γιατί πρέπει να σταθούμε όρθιοι, χέρι - χέρι με την ιστορία μας, να συνεχίσουμε ως Έθνος να δρασκελίζουμε τους αιώνες σαν λαός περιούσιος κι όχι σαν επέτες. Ας κάνουμε όμως μια πολύτιμη βουτιά στο παρελθόν, στην ιστορία, την Ελληνική ψυχή...

To ιστορικό της σφαγής 

Στις 10 Ιουνίου του 1944 ο Fritz Laufenbach, λοχαγός των SS του 2ου λόχου του 1ου τάγματος του 7ου τεθωρακισμένου συντάγματος της αστυνομίας SS, έλαβε διαταγή να μετακινήσει τον λόχο του από την Λειβαδιά προς το Δίστομο ,Στείρι και Κυριάκι με σκοπό τον εντοπισμό ανταρτών στην δυτική πλευρά του Ελικώνα. Σαν δόλωμα οι Γερμανοί είχαν 2 επιταγμένα Ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς, που προπορεύονταν της κύριας φάλαγγας. Ταυτόχρονα ο 10ος και 11ος λόχος του 3ου τάγματος από την Άμφισσα κατευθυνόταν προς το Δίστομο για να συναντήσουν τον 2ο λόχο. Οι 3 λόχοι συναντήθηκαν χωρίς να έχουν εντοπίσει αντάρτες εκτός από 18 παιδιά που κρύβονταν σε γύρω στάνες. Έξι από τα παιδιά που προσπάθησαν να δραπετεύσουν εκτελέστηκαν. Οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και εκφοβίζοντας τους χωρικούς έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Ο 2ος λόχος κατευθύνθηκε προς τα εκεί και στην θέση Λιθαράκι ,περιοχή του Στειρίου έπεσε σε ενέδρα των ανταρτών του 11ου λόχου του 3ου τάγματος του 34ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. Η μάχη του Στειρίου ήταν σκληρή και κράτησε περίπου μέχρι τις δύο το μεσημέρι αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση . Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί και των ανταρτών

Η μάχη του Στειρίου

Οι αντάρτες φτάνοντας στο Στείρι επέλεξαν το κατάλληλο σημείο στήνοντας ενέδρα με τρεις διμοιρίες στη θέση Λιθαράκι 1,5 χιλιόμετρο πριν το χωριό περιμένοντας τους Γερμανούς. Οι Γερμανοί φθάνοντας στο Δίστομο και τρομοκρατώντας τους κατοίκους απόσπασαν την πληροφορία ότι υπάρχουν αντάρτες στο Στείρι. Έτσι πριν τις 12:00 το μεσημέρι, 4 γερμανικά και 2 επιταγμένα ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς για να μην κινήσουν υποψίες , έφυγαν από το Δίστομο με προορισμό το Στείρι με σκοπό να συνεχίσουν και εκεί τα ίδια (βιαιοπραγίες, εκφοβισμό και εκτελέσεις του πληθυσμού).Η μάχη κράτησε περίπου μέχρι τις δύο το μεσημέρι αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση . Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί άνδρες, μεταξύ αυτών και έναςο αξιωματικός που εκτελούσε χρέη μεταφραστή, ο οποίος μεταφέρθηκε τραυματισμένος και πέθανε στο Δίστομο ενώ των Ελλήνων 1 νεκρός.
Έτσι τελείωσε η μάχη αυτή με οδυνηρές απώλειες για τους Γερμανούς αλλά και για τον άμαχο και αθώο πληθυσμό του γειτονικού χωριού.

Η Σφαγή του Διστόμου

Μετά την μάχη οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και σε αντίποινα για τις απώλειές τους άρχισαν την σφαγή όσων κατοίκων έβρισκαν στο χωριό. Η μανία τους ήταν τόσο μεγάλη που δεν ξεχώριζαν από το μακελειό ούτε τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους. Τον ιερέα του χωριού τον αποκεφάλισαν, βρέφη εκτελέστηκαν και γυναίκες βιάστηκαν πριν θανατωθούν. Η σφαγή σταμάτησε μόνο όταν νύχτωσε και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού πρώτα έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους, καθώς σκότωναν όποιον άμαχο έβρισκαν στον δρόμο τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, από τους οποίους οι 117 γυναίκες και 111 άντρες, ανάμεσα τους 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Eλβετού George Wehrly που έφτασε στο Δίστομο μετά από λίγες μέρες κάνει λόγο για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή.
Ένας από τους επικεφαλής που θεωρήθηκε υπεύθυνος για την σφαγή στο Δίστομο Χανς Τσάμπελ (Hans Zampel) μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στην Γαλλία και εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εκεί έρευνες όπου και παρέμεινε. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες ζει ως σήμερα ελεύθερος.
Ιδιαίτερα παραστατικό είναι το κείμενο που συνέταξε ο Διστομίτης Στάθης Σταθάς το 1994 με αφορμή τα 50χρονα από τη μεγάλη σφαγή: «Τα νέα από το μέτωπο ήταν καλά», διηγείται. «Η μέρα της λευτεριάς και της ειρήνης κοντοζύγωνε. Οι Γερμανοί κατακτητές βλέποντας να φτάνει το τέλος της αυτοκρατορίας τους καταλαμβάνονται από αμόκ. Βγάζουν διαταγές γενοκτονίας: Ενας Γερμανός νεκρός - 50 Ελληνες. Δέκα Γερμανοί - ένα χωριό».
Ο δικαστικός «γολγοθάς» των συγγενών των θυμάτων
Η ιστορική απόφαση του Αρείου Πάγου και η διαμάχη Γερμανίας - Ιταλίας
Επί 10 χρόνια παραμένει «στα χαρτιά» η ιστορικής σημασίας δικαστική απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου που το 2000 δικαίωσε αμετάκλητα τα 228 θύματα της ναζιστικής θηριωδίας στο Δίστομο, επιδικάζοντας σε συγγενείς τους αποζημιώσεις ύψους 11 δισ. δρχ. τότε, που σήμερα με τους τρέχοντες τόκους πρέπει να πλησιάζουν τα 100 εκατ. ευρώ, με δεδομένο ότι οι αγωγές υποβλήθηκαν το 1995.
Η ιστορία των «γερμανικών επανορθώσεων» που ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ μεταβλήθηκε σε μια ατέρμονη δικαστική περιπέτεια και μια επίπονη (ψυχικά και οικονομικά) δικαστική προσπάθεια δικαίωσης χιλιάδων θυμάτων και συγγενών τους από διάφορα μαρτυρικά χωριά της χώρας, κατάσταση για την οποία ευθύνεται ένα μέρος της δικαιοσύνης, αλλά και των κυβερνήσεων της τελευταίας 10ετίας.
Οι αγωγές της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Βοιωτίας που υπέβαλε ο αείμνηστος Ιω. Σταμούλης έγιναν δεκτές από την Ολομέλεια ΑΠ που απέρριψε τους ισχυρισμούς του γερμανικού Δημοσίου ότι έχει κρατική ασυλία («ετεροδικία») και δεν μπορεί να δικαστεί στην Ελλάδα.
Ωστόσο, μέσα σε ενάμιση χρόνο, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) με οριακή πλειοψηφία (6-5) δέχθηκε την κρατική ασυλία του γερμανικού Δημοσίου, «μπλοκάροντας» όλες τις άλλες δίκες για τη δικαίωση των υπολοίπων θυμάτων, μολονότι και τα γερμανικά δικαστήρια (Πρωτοδικείο Καρλσρούης) είχαν αποφανθεί ότι είναι αναρμόδια να εκδικάσουν τέτοιες αγωγές.
Το γερμανικό Δημόσιο αρνήθηκε να εκτελέσει την αμετάκλητη απόφαση της Ολομέλειας ΑΠ υπέρ του Διστόμου και οι συγγενείς των θυμάτων επιχείρησαν να προχωρήσουν σε αναγκαστική εκτέλεση για κατάσχεση ακινήτων του γερμανικού Δημοσίου σε Αθήνα (Ινστιτούτο Γκαίτε, Γερμανική Σχολή, Αρχαιολογικό Ινστιτούτο), Θεσσαλονίκη.
Κυβερνητικά «όχι»Ολες, όμως, οι ελληνικές κυβερνήσεις διά των υπουργών Δικαιοσύνης αρνήθηκαν να δώσουν άδεια κατάσχεσης, επικαλούμενοι διάταξη που τους επιτρέπει να αρνηθούν, για να μη διαταραχθούν οι διεθνείς σχέσεις της χώρας.
Ακολούθησαν νέες αγωγές κατά της άρνησης των κυβερνήσεων που απορρίφθηκαν από την Ολομέλεια ΑΠ η οποία έκρινε συνταγματική τη διάταξη που δίνει προβάδισμα στις διεθνείς σχέσεις. Μετά την αποτυχία άλλων προσφυγών στο ΣτΕ και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (δεν δέχθηκε να εκτελέσει με βάση τη σύμβαση των Βρυξελλών), ο Ιω. Σταμούλης ζήτησε να εκτελέσει την απόφαση για το Δίστομο στην Ιταλία, κατάσχοντας εκεί ακίνητα της Γερμανίας.
Ο ιταλικός ΑΠ απέκρουσε την κρατική ασυλία του γερμανικού Δημοσίου για τόσο σοβαρά εγκλήματα σε βάρος άμαχου πληθυσμού, ενώ επέτρεψε και την εκτέλεση (για δικαστικά έξοδα) με κατάσχεση γερμανικού ακινήτου στη Φλωρεντία, κρίνοντας αντισυνταγματική την παρόμοια ιταλική διάταξη που επέτρεπε στην κυβέρνηση να αρνείται την εκτέλεση για λόγους διεθνών σχέσεων.
Η Γερμανία συμφώνησε με την Ιταλία να επιλύσουν τις διαφορές τους στο Δικαστήριο της Χάγης, καθώς ιταλικά δικαστήρια είχαν δεχθεί και αγωγές Ιταλών, ενώ λίγο πριν να ολοκληρωθεί η δικαίωση των Διστομιτών, μετά από συνεννόηση Μέρκελ - Μπερλουσκόνι εκδόθηκε «φωτογραφικό» ιταλικό διάταγμα που «πάγωσε» την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων σε βάρος της περιουσίας ξένου Δημοσίου...




Τέσσερις μέρες πρίν, στις 6 Ιουνίου, οι σύμμαχοι είχαν αποβιβαστεί στη Νορμανδία. Οι Γερμανοί κατακτητές βλέπονιας να φτάνει το τέλος της αυτοκρατορίας τους καταλαμβάνονται από αμόκ καταστροφής. Βγάζουν διαταγές γενοκτονίας.

"Ένας Γερμανός σκοτωμένος - πενήντα Ελληνες, δέκα Γερμανοί - ένα χωριό"

Ήθελαν να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους ώστε να πάψουν να ενισχύουν τις οργανωμένες ανταρτικές ομάδες που δρούσαν στην περιοχή.Έτσι στα πλαίσια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εκείνο το φοβερό πρωϊνό μια φάλαγγα επτά αυτοκινήτων με γερμανούς στρατιώτες (*2ος λόχος του 2ου τάγματος του 7ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας των Ες - Ες με έδρα την Λιβαδειά), ξεκίνησε από τη Λιβαδειά με κατεύθυνση προς το Δίστομο. Από αυτά τα δύο πρώτα που προπορεύονταν αρκετά, ήταν Ελληνικά επιταγμένα, γεμάτα με Γερμανούς στρατιώτες ντυμένους μαυραγορίτες. Αυτοί θα πρωτοκτυπούσαν τους αντάρτες που ανύποπτοι θα πλησίαζαν τα αυτοκίνητα και θα ενισχύονταν από τη δύναμη που θα ακολουθούσε.

Από τον Καρακόλιθο και μετά σκορπούν το θάνατο. Σκοτώνουν πέντε και συλλαμβάνουν σαν ομήρους δώδεκα αγρότες ενώ θέριζαν.
Στη διασταύρωση Διστόμου - Αράχωβας συναντιούνται με άλλα 60 αυτοκίνητα γεμάτα Γερμανους στρατιώτες που έρχονταν από την Άμφισσα με κατεύθυνση προς το Δίστομο.
Μπαίνουν στο Δίστομο. Οι κάτοικοι είναι ανυποψίαστοι. Βλέποντας όμως τους ομήρους ανησυχούν. Η φάλαγγα ήταν πρωτόφαντα μεγάλη. O επικεφαλής καλεί τον Πρόεδρο και τον παπά τον χωριού από τους οποίους ζητά πληροφορίες για τις κινήσεις των ανταρτών στην περιοχή. Μη μπορώντας να μάθουν, αφού τοποθέτησαν στα υψώματα γύρω απο το χωριό φυλάκια για τον έλεγχο και εκφοβισμό, επιδίδονται σε λεηλασίες.

Το μεσημέρι τα δύο επιταγμένα Ελληνικά αυτοκίνητα με τους μεταμφιεσμένους Γερμανούς στρατιώτες κατευθύνθηκαν προς τον 'Οσιο Λουκά. Λίγο πριν απο το χωριό Στείρι δέχθηκαν επίθεση από τμήμα ανταρτών του ΕΛΑΣ (11ος λόχος του 3ου τάγματος, του 34ου συντάγματος), που είχε στήσει ενέδρα. Η μάχη ήταν σκληρή και κράτησε δύο ώρες περίπου. Το αντάρτικο τμήμα υποχώρησε μπροστά στον όγκο των Γερμανικών δυνάμεων που μόλις άκουσε πυροβολισμούς έφτασε στο Δίστομο. Οι απώλειες όμως των Γερμανών ήταν μεγάλες. Απο τα δύο πρώτα αυτοκίνητα σώθηκαν ένας στρατιώτης και ένας οδηγός. Σκοτώθηκαν 40 Γερμανοί. στρατιώτες περίπου. Ο επικεφαλής αξιωματικός Τεο *, τραυματίζεται βαριά και λίγο αργότερα στο Δίστομο ξεψυχά. 'Υστερα απο τη συμπλοκή η Γερμανική φάλαγγα επέστρεψε στο Δίστομο. Αμέσως εκτελεί τους 12 ομήρους μπροστά στο Δημoτικό Σχολείο.(φωτο δεξιά)

 Κι εδώ αρχίζει η τραγωδία του Διστόμου. Οι κάτοικοι, όσοι δεν κατάφεραν να διαφύγουν νωρίτερα από το Διάσκελο, τη μόνη αφύλακτη διάβαση, κλείνονται έντρομοι στα σπίτια τους.Τους έρημους δρόμους του χωριου διατρέχουν εξαγριωμένοι στρατιώτες με εφ' όπλου λόγχη. Μπαίνουν στα σπίτια, σκοτώνουν, καίνε, σφάζουν και βιάζουν. Γυναίκες, άνδρες, παιδιά, γέροι, γριές ακόμα και βρέφη λίγων ημερών πέρασαν από τον ίδιο τρομακτικό Γολγοθά. Απαίσιοι ακούγονται οι θρήνοι και οι οιμωγές αυτών που ξεψυχουν. Νέοι Ηρώδεις οι εκπολιτιστές του Χίτλερ μακελεύουν τα παιδάκια του Διστόμου.